Nedense x liraya bir hisse alınırken y liraya çıkınca satacağım diye plan yapılır. Sanki alınan her hisse yükselecekmiş gibi kişi kendini şartlar ve hisse gerileyince de kendisini şartlandırmış olduğu için zarardayken hisseyi satmaz, satamaz. Eli varmaz. Çünkü hisse mutlaka gitmeliydi, sağlam hisseydi.
O satmadıkça hisse daha da düşer bir süre sonra olay "şimdi satsam çok zararım var, uzun vadede kazanırım bekleyeyim" şekline dönüşür.

Bir diğer problem de hisseyi alırken vadenin, yani X liraya alınan hissenin hangi vade için alındığının belirlenmemiş olmasıdır. Y lira'ya satılacak olması bir hedef ancak zaman bakımından ne kadar süreye göz yumulacak olduğunun da belirlenmesi gerekir.

Borsada alınan her hissede kazanılacak diye bir şart yoktur. Zarar gayet normaldir. Normal olmayan her hisseden kar edilecek şeklinde kişinin kendisini şartlandırması ve zarar ihtimalini dikkate almamasıdır. Önemli olan nerede dur denilmesini bilmektir. Buna da STOP LOSS deniliyor.

Adından da anlaşılacağı gibi stop loss, kaybın durdurulması demektir. Bu terim katı kurallarla belirlenmiş bir kavram değildir. Değişkendir. Kişinin göz yumacağı bir oran olabileceği gibi mekanik bir sistem de kullabilir. Bu iki başlığı detaylı olarak incelersek;

1- Nisbi Stop Loss
a) Hisse Alım Fiyatına Göre Yapılacak Uygulama
Örneğin stop loss için göz yumulacak oran %4 olsun. Bu durumda 10 lira'dan alınan hisse %4 değer kaybedince, 9,60'a gerileyince duyguya yer vermeden satılacaktır.

b) Hissede Kar Gerilemesine Göre Yapılacak Uygulama
Örneğin 10 liradan alınan hisse 12 oldu ama alırken hissede hedef 13'tü. Kağıt gerilemeye başladı. Acama düzeltme mi yoksa silkeleme mi? Tereddütüne düşmemek için Kar'dan Zarar yaparken uygulamak üzere stop loss için bir oran belirlenir. Örneğin bu oran %4 olsun. Bu durumda kağıt en yüksek gördüğü 12'den %4 gerilediği zaman, 11,52 olduğu zaman, stop loss uygulanır ve satış yapılır.

2- Mekanik Stop Loss
a) Ortalamaya Göre Yapılacak Uygulama
Hissede yapılan yatırımın vadesine göre ortalamalar takip edilir. Bu ortalamalar yatırımcının yatırım prensibine göre değişir. yaygın kullanılanlar 10, ,20, 50, 100 vb.' dir. Örneğin Hissenin 21 günlük otalaması stoploss olarak takip edilirse hisse bu fiyatın altına inince ayı tuzağına karşı hacim de takip edilerek stop loss uygulanır. Yatırım uzun vadeli düşünülmüşse daha uzun süreli ortalamalar kullanılır.

b) Trend takibine Göre Yapılacak Uygulama
Hissede yapılan yatırımın vadesine göre trendi takip edilir ve fiyatlar trendin altına indiğinda ayı tuzağına karşı hacim de takip edilerek stop loss uygulanır.

c) Destek-Direnç Takibine Göre Yapılacak Uygulama
Borsada en dipten alıp en yüksekten satmak mümkün olmadığı için kademeli alım ve kademeli satım yöntemi kullanılır. Nedir bu kademeli alım, kademeli satım? Borsada alırken kazanılır. Hisse desteğinden alınır direncinden satılır.

Dirençler ve destekler belirlenir, desteklerde ve dirençlerde hacim takip edilir. Desteğin sağlamlığına, hissenin desteğinden destek bulduğu ve yükselişe geçtiğine kanaat getirilirse aşılan direnç destek olarak görev yapacaktır ve ilk hedef bir sonraki direnç olacaktır. Bu durumda hisse yükseldikçe alım yapılabilir. Aynı şekilde direnç ve hacim takip edilir. Direnç hacimle aşılırsa bir sonraki direncine kadar gidebileceği düşünülür ve satış bekletilir. Eğer direnç hacimsiz geçilmişse "direnç geçildi" havası yaratmak üzere olası bir boğa tuzağı kurulmuş demektir ve satış yapmak faydalı olacaktır. Çünkü hisse bu direncini aşamadığı için muhtemelen güç toplamak için desteğine geri dönecektir.

Peki stop loss nasıl uygulanır?
Hissenin desteği takip edilir ve eğer desteğin kırıldığına kanaat getirilirse stop loss uygulanır. Çünkü destek kırılırsa bir sonraki olası durak bir alt destek olacak diye düşünülür.

Faydası ne olur?
9,80 desteği kırılırsa ve satış yapılırsa bir alt destekten 9,60, 9,50 vs. alım yapılarak %2-3 daha aşağıdan alım fırsatından faydalanılabilir.

Canlı bir örnek vermek gerekirse,
Parsn topiğinde kağıt 2,52 direnci yakınındayken direnç-hacim-trend kırma konusunu aktarıp hacimsiz yükselerek boğa tuzağı kurulması ihtimalini, gerilemesi halinde de 2,36-2,40 aralığına kadar gerileme ihtimai olduğunu belirtmiştim. Hacimsiz olarak 2,54 gördü ve sonrasında kağıt endeksin kötü olmasının da etkisiyle 2,40'a kadar geriledi. Eğer kağıt 2,52 geçildi diye düşünülüp 2,54'ten alınmış olsaydı alım fiyatına göre %6 gerilemiş olacaktı. Halbuki 2,40'tan alım yapılmış olsaydı bir sonraki direnç olan 2,52'ye kadar potansiyel %5'lik bir kar ihtimali sözkonusu olabilecekti.
"Borsa'da alırken kazanılır" prensibi bu şekilde işlem yapmaktır.

Bahsi geçmişken trend dönüşümlerinde hacim kriterini aktarmak gerekirse,
Trendin yukarı kırıldığına kanaat getirilebilmesi için trendin hacmin 1 haftalık ortalamasının 1,5-2 kat üzerinde yukarı yönlü kırılması gerekir. Aşağı yönlü kırılması için de hacmin önceki birkaç güne göre bir miktar artması yeterlidir.

d) 3 Bars Nett Yöntemi
Joseph Stowell tarafından geliştirilmiş ve Daryl Guppy tarafından geliştirilmiştir.

1- Bugünün en düşük fiyatı tespit edilir.
2- Geriye doğru bu en düşük fiyattan daha düşük en düşük fiyat tespit edilir.
3- Bu en düşük fiyat stop loss olarak kullanılır. Hisse bu değerin altına inerse stop loss uygulanır.

ALINTIDIR.